Ondersteunde Communicatie (OC) betekent dat alle mogelijke communicatievormen en middelen worden ingezet om (nog resterende) communicatieve vaardigheden van mensen zo optimaal mogelijk te maken.
Elk mens heeft recht op communicatie. Gaat dit niet vanzelfsprekend, dan moet alles worden benut wat communicatie tot stand kan brengen.
Een communicatie hulpmiddel kan een ondersteuning zijn voor de persoon die niet of moeilijk kan spreken. Het vinden van een passend communicatiehulpmiddel is niet gemakkelijk. Het is belangrijk om te kijken naar wat voor iemand mogelijk is en wat voor steun de omgeving kan geven om zo’n hulpmiddel te vullen en te gebruiken.
Steeds meer toepassingen werken met zogenaamde dynamische schermen. Te vergelijken met een elektronisch boek, waarbij de bladzijden zichtbaar zijn op het beeldscherm. Via de al dan niet geprogrammeerde boodschappen op het startscherm is het mogelijk de onderliggende schermen te bereiken. Als voorbereiding op het gebruik van deze hulpmiddelen levert Eelke Verschuur eenvoudige hulpmiddelen die makkelijk te gebruiken en toe te passen zijn. Dat zijn de hulpmiddelen met digitale spraakuitvoer. Deze worden ook wel statistische communicatiehulpmiddelen genoemd. Deze hulpmiddelen moeten bijna altijd van een papieren afbeelding voorzien worden om duidelijk te maken welke tekst er onder een knop staat.
Voor wie de gesproken taal kan horen en begrijpen is spraakuitvoer gemakkelijker dan het gebruik van alleen een communicatieklapper met symbolen omdat je daarvan eerste de betekenis moet leren om ze te kunnen begrijpen. Spraakuitvoer wordt echter ook begrepen door hen die de symbolen niet hebben geleerd.
Er zijn tal van specifieke situaties, waarbij het gebruik van spraakuitvoer voordelen heeft. Zoals bij het doen van een boodschap (inspreken boodschappenlijstje), in een kringgesprek of bij spelletjes. Bovendien kan de gebruiker actief betrokken worden bij communicatie.
Digitale spraakuitvoer
Bij digitale spraakuitvoer worden de woorden door iemand anders ingesproken en opgeslagen. De communicatie blijft beperkt tot wat is opgeslagen. Om actueel te blijven moet de woordenschat regelmatig worden ververst. Voordeel hiervan is dat het voor iedereen goed verstaanbaar is.
De duur van de opname is afhankelijk van het geheugen in het apparaat.
Hulpmiddelen met digitale spraakuitvoer zijn o.a. te vinden bij Kleine praatknoppen, Grote praatknoppen, Pratend fotoalbum, Communicatiehulpmiddelen.
Synthetische spraakuitvoer
Bij synthetische spraakuitvoer zet de computer getypte teksten om in spraak. Voordeel is dat wie kan typen, iedere willekeurige zin tekst zelf kan maken. Voor sommige mensen kan de computerstem (nog) moeilijk te verstaan zijn. In Nederland komen echter steeds meer verschillende soorten spraaksynthesizers op de markt.
Synthetische spraakuitvoer wordt o.a. gebruikt voor de Widgit software.
De computer kan motiverend werken voor kinderen om te leren, spelen of communiceren. Steeds vaker wordt de computer ook als therapiehulpmiddel ingezet voor kinderen met een meervoudige beperking.
Eelke Verschuur levert aangepaste muizen, toetsenborden en schakelaars. Voor de bediening van spelletjes en oefeningen met één muisklik, zijn er aangepaste schakelaars, de zogenaamde éénfunctieschakelaars.
Wanneer het bedienen van de muis te moeilijk is, zijn er alternatieven in de vorm van een trackball. Voordeel van een trackball is dat klikken en bewegen twee aparte bewegingen zijn. Kinderen die snel en per ongeluk op de muistoets klikken, kunnen nu met één hand de trackball bedienen en met de andere hand klikken. Bovendien blijft de trackball op een vaste plek liggen, waardoor de cursor bij bewegen ervan niet direct zal verschuiven.
“Hoeveel tijd hebben we nog?” Is een veel gestelde vraag. Verstreken tijd is een abstract begrip, moeilijk te begrijpen en nog moeilijker te beheren. Maar het leren omgaan met tijd is voor velen de eerste stap naar zelfstandigheid. Het is daarom belangrijk het begrip verstreken tijd goed te begrijpen om efficiënt te leren omgaan met tijd.
Ook kinderen die een gebruikelijke klok niet begrijpen, kunnen er snel op zien hoeveel tijd er rest. Want met het verstrijken van de tijd, verdwijnt de rode schijf. Je kunt een eindsignaal instellen, maar dat hoeft niet.
De 24 uur planner ziet eruit als een klok. Hiermee overzie je in één oogopslag de dag. Want de ene, grote wijzer draait over 24 uur en geeft toch het moment van de dag aan.
De klok is muisstil en doet het goed als planbord. Want deze klok is gemaakt van materiaal waarop magneten blijven plakken. Dat geeft een duidelijk totaaloverzicht van de dag als je er je eigen pictogrammen bijplakt.
"Wanneer we met onze zintuigen iets zien, voelen, ruiken, proeven of horen, noemen we dat waarnemen. Vaak is zo’n waarneming aanleiding voor ons om iets te doen of juist niet te doen. Maar ook bij dagelijkse activiteiten zoals eten en aankleden, maken we gebruik van de informatie van deze waarnemingen. De samenwerking tussen waarnemen en de activiteit die daarvan het gevolg is, wordt sensomotorische integratie genoemd. Kinderen maken hier bijvoorbeeld gebruik van bij het spelen."
Uit: Sensomotorische Integratie van Els Rengenhart
